Szkocja – kraj pięknych zamków i uroczych miast

Szkocja to królestwo, które słynie z dziewiczych krajobrazów nietkniętych ludzką ręką, przepięknych zamków, whisky, mężczyzn w ludowych strojach w kratę grających na dudach, kapryśnej pogody, licznych gór i jezior, potwora z Loch Ness czy zabytkowym miast z bogatą historią. Niezależnie od tego jaką cześć Szkocji poznamy, na pewno wiele rzeczy nas zaskoczy w tym prześlicznym kraju.

Szkocja – Położenie

Szkocja jest to kraj, który jest częścią Zjednoczonego Królewa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, leży w Europie Zachodniej. Położona w północnej części wyspy Wielka Brytania, razem z wyspami Hebrydy, Orkady i Szetlandy. Na północy graniczy z Morzem Północnym, a na południu z Anglią. Stolicą jest Edynburg, największym miastem Glasgow. Klimat w Szkocji jest umiarkowany, wybitnie morski z bardzo niestabilną pogodą, co zawdzięcza ciepłemu Prądowi Zatokowemu, Golfsztrom. Zapewnia on nieco cieplejsze warunki atmosferyczne niż na obszarach o podobnej szerokości geograficznej. W zachodniej części kraju jest cieplej i bardziej deszczowo niż na wschodzie. Na północy Szkocji rozciągają się góry Kaledońskie i Grampiany, na południu Wyżyna Południowoszkocka, zaś w centrum nizina Środkowoszkocka. Zróżnicowana geografia Szkocji sprawia, że jej malownicze krajobrazy i tajemnicze miasta przyciągają wielu turystów z całego świata. Do większych miast jak Edynburg, Glasgow czy Aberdeen dolecimy liniami Wizzair z wielu polskich miast, jak Katowice, Warszawa czy Gdańsk. Warto skorzystać również z możliwości regularnych podróży do Szkocji w ramach abonamentu Wizz MultiPass.

Szkocja – zarys historyczny

Początki Szkocji sięgają V w. p. n. e. Współcześni Szkoci to głównie potomkowie Celtów, choć od początku krzyżowały się tu wpływy różnych plemion. Pierwsze pisemne przekazy na temat tych terenów pojawiły się już u starożytnych rzymian. Po serii zwycięstw na południu Brytanii, wojska rzymskie napotkały duży opór tutejszej ludności, nie zdołały podbić wszystkich szkockich terenów. Zatrzymały się na linii rzeki Tyme i zatoki Solway, budując obronny mur, nazywany Murem Hadriana. Wyznaczał on północną granicę Cesarstwa Rzymskiego aż do V wieku. Jako zwarty organizm państwowy Szkocja istnieje od IX wieku. Celtycki władca, królestwa Dalriady, Kenneth McAlbin, którego matka była piktyjką zaczyna jednoczyć narody w jedno Królestwo. Zjednoczone Królestwa Szkotów i Piktów w lokalnym języku nazywano Alba, a po łacinie Scotia.

Od XIII wieku Szkocja jest regularnie najeżdżana przez Anglię, swojego jedynego sąsiada, walki o panowanie na tych terenach trwają bardzo długo i ciągną się przez wiele wieków. W 1603 roku Szkocja i Anglia łączą się pierwszy raz w unię personalną, głową obu państw jest wtedy Jakub VI. W 1707 roku oba państwa połączyły się kolejną unią, tym razem realną, tworząc Królestwo Wielkiej Brytanii. Szkoci nigdy do końca nie pogodzili się z brytyjską dominacją, było to przyczyną licznych społecznych napięć, protestów i powstań. W 1885 roku Szkocja dostaje swoje Ministerstwo w rządzie Wielkiej Brytanii i mimo, że zasiada tam wielu szkockich polityków to pełną suwerenność od Anglii otrzymuje dopiero w 1997 roku. Na mocy referendum autonomicznego, aż 74% ludności opowiedziało się za utworzeniem własnego parlamentu. Jest to możliwe dzięki brytyjskiemu premierowi Tony’emu Blair, który znacząco łagodzi wewnętrzna politykę Zjednoczonego Królestwa. Dwa lata później, bo w 1999 roku Szkoci wybierają swój pierwszy Parlament.

Szkocja – najważniejsze miasta

Edynburg – zwiedzanie i atrakcje

Edynburg to stolica Szkocji, znajduje się w środkowo – wschodniej części kraju, na południowym wybrzeżu zatoki Firth of Forth. Jest siedzibą szkockiego parlamentu i ważnym ośrodkiem kulturalnym, naukowym i turystycznym w Wielkiej Brytanii. Pierwsze ślady osadnictwa ludzkiego na tych terenach pochodzą z epoki brązu i żelaza. Miasto bierze swoje początki od fortyfikacji założonych na wzgórzu, stoi tu obecnie Zamek w Edynburgu. Jest to jedna największych i najstarszych fortec w Zjednoczonym Królestwie, symbol Edynburga i Szkocji. Większość zabudowań zamku, które możemy podziwiać dzisiaj pochodzi z XVI wieku, poza kaplicą św. Małgorzaty, która pochodzi z XII wieku i jest najstarszą budowlą w mieście. Na ścisłe centrum Edynburga składają się dwie dzielnice: Stare Miasto i Nowe Miasto, przedzielone ogrodami Princes Street Gardens. Stare Miasto to urokliwa średniowieczna dzielnica, z Royal Male główną ulicą starówki, która łączy pałac Holyrood z Zamkiem Edynburg. Nowe miasto powstało w XVIII wieku jako dzielnica banków, urzędów, biur oraz bogatych jak na owe czasy apartamentów mieszkalnych. Wizytówką Nowego Miasta jest zakupowa ulica George Street. Edynburg słynie również z licznych muzeów i wielu letnich festiwali.

Glasgow – zwiedzanie i atrakcje

Glasgow to największe miasto w Szkocji. Położone nad rzeką Clyde, w zachodniej Szkocji Środkowej. Jest to trzecie co do wielkości miasto w Wielkiej Brytanii, to duży ośrodek przemysłu stoczniowego, metalowego, maszynowego i chemicznego. Na początku Glasgow było małą rybacką osadą, następnie małym średniowiecznym ośrodkiem religijnym, dopiero w XV wieku, kiedy powstaje uniwersytet, zaczyna dynamicznie rozwijać się handel, nauka i kultura. Od XVIII wieku Glasgow jest głównym miastem handlowym Wielkiej Brytanii prowadząc liczne interesy zamorskie z Ameryką i Indiami. Sercem miasta jest ulica George Street czyli główny plac miejski, na którym znajduje się ważna kolekcja pomników i zabytkowe budynki. Najstarszym i największym budynkiem w mieście jest gotycka katedra św. Mungo. Glasgow to miasto, które słynie z darmowych muzeów i street artu, gdzie zabytkowa architektura miesza się z nowoczesną, a przecinają to liczne parki i ogrody.

Aberdeen – zwiedzanie i atrakcje

Aberdeen to trzecie do wielkości miasto w Szkocji, znajduje się w północno-wschodniej części kraju nad ujściem rzek Don i Dee do Morza Północnego. W średniowieczu było to małe biskupstwo utrzymujące się głównie z połowów łososi i pstrągów. Dynamiczny rozwój miasta następuje w XIX wieku wraz z postępem przemysłu i hodowli. Na początku rozwija się głównie przemysł tkacki, potem stoczniowy, maszynowy, chemiczny i naftowy. Hoduje się bydło i ryby. W Aberdeen większość starej zabudowy miejskiej wykonana jest z granitu, dlatego też nazywane jest Granitowym Miastem. Czołowymi atrakcjami z tego kruszcu jest budynek uniwersytetu i wczesnogotycka katedra św. Machara. Warto przejść się ulicami Footdee, starej rybackiej dzielnicy, aby poczuć klimat dawnej epoki oraz odwiedzić kamienny most Brig’o’Balgowie, symbol miasta z XIII wieku.

Szkocja – najpiękniejsze zamki

Zamek Eilean Donan

Zamek Eilean Donan znajduje się na wyspie Loch Duich, niedaleko miejscowości Dornien w zachodniej Szkocji Środkowej. Jest połączony ze stałym lądem kamiennym mostem. Został wzniesiony w 1220 roku przez szkockiego króla Aleksandra II. Na początku służył jako twierdza obronna przed napadami Wikingów. Pierwsza zabudowa powstała tu już w VI wieku. Mieszkał tu św. Donan, który założył tu opactwo, szerząc chrześcijaństwo wśród Piktów. Imię tego męczennika znalazło się w nazwie zamku. W 1719 roku, po bitwie z Hiszpanami, zamek został niemal zniszczony. Na początku XX wieku został całkowicie odbudowany przez członków rodu McRae. Dookoła zamku rozciąga się przepiękna dzika okolica z malowniczymi widokami, dlatego służył on jako plener do słynnych filmów jak Potwór z Loch Ness czy jeden z epizodów Jamesa Bonda.

Zamek Balmoral

Zamek Balmoral to prywatna posiadłość brytyjskiej rodziny królewskiej i ulubiona, letnia rezydencja. Znajduje się w hrabstwie Aberdeenshire nad rzeką Dee w dolinie Royal Deeside. Pierwotnie znajdował się tutaj dom myśliwski wzniesiony w 1319 roku, od XV wieku stoi tu murowany zamek, następnie w 1852 roku został zakupiony przez królową Wiktorię i jej męża księcia Alberta i ostatecznie przebudowany w 1856 roku na potrzeby pary królewskiej. Został zaprojektowany z duchem szkockiej architektury magnackiej oraz tak, aby zapewnić mieszkańcom jak najwięcej prywatności, od ulicy, dzieli go gęsta ściana drzew. Cała posiadłość rodziny Windsorów zajmuje obecnie ponad 20 tys. hektarów, obejmuje wrzosowiska, lasy, pola uprawne, a także hodowlę jeleni i bydła.

Zamek Craigievar

Zamek Craigievar znajduje się w hrabstwie Aberdeenshire, około 10 km na południe od miasteczka Alford i około 45 km na zachód od Aberdeen. Powstał w 1626 roku i był siedzibą klanu Sempill, a rodzina Forbes mieszkała w nim 350 lat, aż do 1960 roku. Następnie oddając go na rzecz National Trust for Scotland, organizacji charytatywnej, która opiekuje się i zarządza kulturowym dziedzictwem Szkocji. Zamek Craigievar to masywny budynek, który ma 7 kondygnacji o różowym kolorze położony u podnóża urzekających gór Grampian z precyzyjnie wykonanymi wieżyczkami i gargulcami. Jego bajkowy wygląd był inspiracją dla bajek Walta Disneya.

Zamek Dunnottar

Zamek Dunnottar leży w północno – wschodniej Szkocji, w pobliżu miasteczka Stonehaven, około 30 km na południe od Aberdeen. Jest malowniczo usytuowany na cyplu, na wielkim klifie nad wybrzeżem Morza Północnego. Pierwsze fortyfikacje wznieśli tu Piktowie, z uwagi na specyficzne położenie przez długie wieki twierdza była nie do zdobycia ani z morza, ani z lądu. Zamek został zniszczony w XVIII wieku, przez wiele lat rozbierany przez okoliczną ludność, która używała kamienia do budowy okolicznych domów. Dopiero w 1925 roku właścicielka hrabina Cowdray rozpoczęła pracę związane z odbudową. Mimo, że do naszych czasów przetrwały jedynie ruiny, jest to jeden z najbardziej zdumiewających widoków w Szkocji.

Zamek Urquhart

Zamek Urquhart to obecnie ruiny, które znajdują się na cyplu, na zachodnim brzegu jeziora Loch Ness. Został wzniesiony z kamienia na życzenie króla Szkocji Aleksandra II w połowie XIII wiek i był jednym z największych tego typu obiektów w całym kraju. Przez kolejne epoki był miejscem wielu klanowym rozgrywek, a podczas jednego z powstań szkockich warownia została całkowicie zniszczona. W 1913 roku ruiny przejęło państwo oddając w ręce organizacji Historic Environment Scotland. Zamek swą niezwykłą popularność zawdzięcza legendzie o Potworze z Loch Ness, imieniem Nessie, który rzekomo zamieszkuje groty pod zamkiem.